Khẩu nghiệp là từ được nhiều người hay nhắc đến gần đây. Đặc biệt trên các mạng xã hôi. Nhưng ý nghĩa câu “khẩu nghiệp” là sao thì nhiều người chưa chắc đã biết. Trong dân gian ta có câu: “Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Câu châm ngôn quả thật rất đúng, trong cuộc sống nếu như một người biết cách ăn nói thường xuyên nói lời hay, ý đẹp thì sẽ được người khác yêu quý kính trọng, ngược lại ăn nói độc miệng, nói lời ác không những bị người đời ghét mà đó còn được gọi là khẩu nghiệp từ miệng.
Vậy, khẩu nghiệp là gì? Các bạn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về luật nhân quả khẩu nghiệp và báo ứng của nó.
Khẩu nghiệp là gì?
Khẩu nghiệp là một trong những nghiệp vô cùng nặng theo quan điểm của phật giáo. Mặc dù mọi người thường nhắc đến cụm từ “khẩu nghiệp từ miệng” nhưng không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của nó, Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu kĩ về khẩu nghiệp cũng như là những nghiệp báo từ miệng.
Khẩu nghiệp được hiểu như là một loại nghiệp chướng, bắt nguồn từ những lời nói của chính chúng ta. Theo như trong đạo phật dạy, khẩu nghiệp là một trong 4 nghiệp nặng nhất. Lời nói một khi nói ra thì sẽ không thể thu lại, giống như một bát nước đã hất đi thì sẽ không thể lấy lại được. Nếu như lời nói ra bình thường thì không xảy ra bất cứ chuyện gì. Nếu như nói ra những lời lẽ ác khẩu dẫn đến sự đổ vỡ, gây ra sự đau khổ cho người khác…. thì đây chính là tội ác lớn nhất. Không có con dao nào sắc được bằng miệng lưỡi của con người. Chính vì vậy, trước khi nói ra một điều gì đó chúng ta nên suy nghĩ để tránh để lại hậu quả của khẩu nghiệp.
Trên đây là toàn bộ những thông tin và cách để tránh tạo khẩu nghiệp từ miệng. Mong rằng, sau khi đọc xong bài viết này các bạn sẽ biết cách tiết chế lại những lời nói của bản thân mình để tránh tạo nghiệp cũng như quả báo từ miệng gây ra.
Các ví dụ về khẩu nghiệp
Trong suốt hơn 1700 năm kéo dài từ Đông Hán đến Minh Thanh, theo chính sử ghi lại, gia tộc họ Vương ở Lang Gia, Sơn Đông đã bồi dưỡng được 36 hoàng hậu, 36 phò mã và 35 tể tướng. Đây chính là gia tộc được đánh giá là danh giá nhất lịch sử Trung Hoa mà chỉ với gia huấn gồm vỏn vẹn 6 chữ “Ngôn nghi mạn, tâm nghi thiện” (Nói nên chậm, tâm nên thiện). Biết cách ứng xử vẫn là bí quyết giúp cuộc sống con người ta trở nên tốt đẹp.
Tục ngữ có câu: “Học ăn, học nói, học gói, học mở”. Học giao tiếp là học cả đời. Ứng xử đúng mực là phép tắc quan trọng và tối thiểu nhất mà một người văn minh nên làm được. Chúng ta sinh ra không phải ai cũng sở hữu sự khéo léo trong giao tiếp. Ở đời, lỡ miệng nói một câu khiến người khác không hài lòng là “sai một bước, đi một dặm”.
Bệnh từ miệng mà vào, họa từ miệng mà ra. Mỗi người đều cần phải có trách nhiệm về lời mình đã nói ra. Có những lời mà người nói vô tâm, người nghe hữu ý. Trong lúc tùy ý mạnh miệng đã vô tình tạo ra vô số kẻ thù mà không hay biết. Và tốt hơn cả, “tâm nên thiện” để mỗi lời nói ra, dù không rút lại được, cũng không mang tính ác ý hay trù ẻo.
Theo Phật dạy thì trong 10 nghiệp lớn của con người, có 4 nghiệp từ miệng gây ra: chuyện không nói có, chuyện có nói không; nói lời ác ý; nói hai lời, người hai mang và nói lời thêu dệt. Tu được cái miệng là tu hơn nửa đời người, rất nhiều người trong cuộc sống hàng ngày vẫn đang vô thức mắc phải “khẩu nghiệp” mà không hề hay. Gieo nhân nào gặp quả ấy, đừng vì đôi lời nói ra phút chốc mà gánh nghiệp cả đời.
Khẩu nghiệp rước họa vào thân: Gieo nhân nào gặp quả ấy, đừng vì đôi lời nói ra phút chốc mà gánh nghiệp cả đời – Ảnh 1.
1. Chuyện không nói có, chuyện có nói không
Một lần nói dối là lỗi của hoàn cảnh, nhiều lần nói dối là lỗi của bản thân. Một khi đã giữ thói nói dối bên mình, cả đời không sửa được. Có những người hễ mở miệng là nói dối, nói dối không chớp mắt, nói dối như một điều hiển nhiên, nói dối đến mức thuận lời, không cần suy nghĩ, đến chính họ còn không cảm nhận được là mình đang nói dối.
Có nhiều loại nói dối: Nói dối với đùa vui, nói dối với mục đích lừa phỉnh, nói dối để khoe khoang, nói dối vì sợ hãi, nói dối để thu lợi bất chính… Có thể chính người nói dối chỉ nghĩ đó là những lời vô thưởng vô phạt không hại đến ai nhưng nói dối đã là điều sai trái với lẽ tự nhiên. Thường tình, điều sai trái với lẽ tự nhiên thì cũng phải chịu ít nhiều tai tiếng, ảnh hưởng đến danh dự, uy tín bản thân.
Tùy theo mục đích của nói dối mà tạo ra nghiệp tội nặng nhẹ khác nhau. Tuy nhiên, có những trường hợp nói dối với mục đích cứu giúp hoặc bảo vệ tính mạng cho người khác thì không nên coi là “khẩu nghiệp”.
2. Nói lời ác ý
Người nói lời hung ác thường chủ ý từ tâm không thiện. Đả thương lòng tự trọng của người khác, chửi mắng người khác, làm phương hại danh dự người khác là họa từ miệng ra, nói lời hại người lại chính là hại mình, tự mang phiền toái đến cho mình.
Tâm ác thì nói ác rồi làm ác, thân khẩu ý đều ác thì ngày xuống địa ngục không còn xa. Nhà Phật quan niệm, nghiệp là hành động tạo tác nhiều lần có chủ ý, cùa thân, miệng và ý, nguyên nhân đưa tới quả báo, cả hai “nghiệp” và “quả báo” tạo thành “luật nhân quả”, tuần hoàn không dứt, đưa con người luân hồi khắp sáu cõi.
Nói lời ác ý, dù là để tự vệ hay tấn công mà làm tổn hại đến danh dự, nhân cách của người khác cũng đồng nghĩa với việc bạn đã tự tích thêm nghiệp quả cho mình. Chẳng thiếu gì những người “khẩu nghiệp” cho sướng miệng, dùng toàn những lời cay cú chửi bới nhục mạ người khác, bỏ lơ hậu quả mình gánh chịu. Tôn trọng người khác cũng như tôn trọng mình, hãy nhớ mình nói những lời không hay, trước tiên, đó cũng thể hiện lối sống thiếu phẩm chất, đạo đức, văn minh trong lời nói, trong giao tiếp và dẫn đến hạ thấp uy tín của tự thân.
3. Nói hai lời, người hai mang
Kẻ ăn nói không có chính kiến, người hai lời, “gió chiều nào xoay chiều đấy”, lúc nói thế này lúc nói thế kia, châm ngòi ly gián, cố tình gây mâu thuẫn nội bộ và chỉ biết vun vén hưởng lợi riêng về mình. Loại người này rất nguy hiểm, dùng lời lẽ hại người, là tạo nghiệp ác chứ không đơn thuần chỉ là nói sai sự thật.
Trong xã hội hiện nay, nhiều người online trên mạng xã hội như facebook, Twitter… thường dùng những lời lẽ ác ngữ, thô tục, xúc phạm đến người khác cũng đã trở thành một hiện tượng. Mặc dù họ không ám chỉ đích danh một ai, nhưng đây cũng là việc mà tất cả chúng ta nên tránh.
4. Nói lời thêu dệt
“Tam sao thất bản”, nghe một câu mà thêu dệt thành 10 câu. Mình nghe được câu gì thì cũng đừng nên “thêm mắm thêm muối”, lỡ nửa lời là gây ra lỗi lầm. Lời mình nói ra nên chắc chắn, chỉ nên vừa đủ nghe, vừa đủ hiểu và vừa đủ chân thành.
Hãy thử tưởng tượng mình là nhân vật chính trong câu chuyện và chắc chắn bạn cũng chẳng hề hài lòng khi thấy câu chuyện của mình bị “thiên biến vạn hóa” thành một câu chuyện của người khác. Lời nói không đúng sự thật tạo ra những hậu quả xấu, làm hại cho chính người nói ra và những người liên quan.
Trong kinh Phật cũng dạy, có 4 kiểu người ở đời chúng ta nên tránh:
- 1. Hay đổ lỗi cho người khác
- 2. Hay nói chuyện mê tín, tà kiến
- 3. Khẩu Phật, tâm xà
- 4. Làm ít kể lể nhiều
Tây phương có câu: “Trước khi nói phải uống lưỡi bảy lần”. Đã sống trên đời thì nên tạo phúc tạo phần, không nên gây nghiệp. Hãy ghi nhớ phần miệng là gieo tạo nghiệp nhiều nhất. Học ăn, học nói là học cả đời. Của cải làm ra bao nhiêu cũng hết nhưng những lời tâm ý sẽ trường tồn đời này qua đời khác, giá trị bạn trao đi cũng chính là những gì bạn nhận lại.
9 điều không nên nói để tránh tạo khẩu nghiệp xấu
Khẩu nghiệp là nghiệp do lời nói gây ra, tác động lợi hoặc hại, tốt hay xấu có thể sảy ra ngay tức thì, cũng có thể để lại hậu quả cho sau này hoặc cho kiếp sau. Khẩu nghiệp có thể là nghiệp lành nếu điều nói ra gây ra những hậu quả tốt lành do làm lợi cho người khác hoặc cho cộng đồng. Khẩu nghiệp có thể là nghiệp ác nếu lời nói gây ra những hậu quả xấu làm hại người khác hoặc làm hại cho cộng đồng.
Khẩu nghiệp (ác) là một trong những nghiệp nặng nề nhất mà một người có thể tạo ra. Vết thương bạn gây ra trên thân thể người khác còn có ngày lành, còn vết thương gây ra do lời nói thì chẳng biết khi nào mới lành lặn được. Hãy cẩn trọng với lời nói của mình, đừng gây ra thị phi vì vô ý thức, cũng đừng nên vì một ai đó đã gây ra lỗi lầm trong quá khứ mà dùng lời lẽ nặng nề để hành hạ họ. Dưới đây là 9 điều không nên nói để tránh tạo khẩu nghiệp xấu:
1. Không bàn luận về lỗi của người khác
Một người tu đạo chân chánh là không nên nhìn lỗi của người khác. Nếu không thì lỗi của người cũng chính là lỗi của mình. Nói tâm tôi rất an tịnh, tôi không có như thế, trên thực tế, các bạn không biết rằng khi phát hiện ra khuyết điểm của người khác thì bản thân nó đã trở thành khuyết điểm của các bạn rồi. Sự thật này, chân lý này, người bình thường ít khi nhận ra. Có người nói tâm tôi rất an tịnh, tâm tôi rất tốt, hôm nay tôi rất vui, nhưng thật ra đó chỉ là cảm giác nhất thời của các bạn, hoặc là cách nghĩ tạm thời để khống chế mình có được những trạng thái tâm mong muốn. Một khi các bạn phát hiện ra khuyết điểm của người, thì ngay chỗ khởi tâm động niệm đó đã là khái niệm của phiền não rồi đấy!
2. Không nên nói những lời tức giận
Con người trong lúc tức giận mà nói thì thường thiếu suy nghĩ nên sẽ dễ dàng làm tổn thương người khác, có khi làm tổn thương chính bản thân mình. Con người trong lúc bị khinh bỉ xúc phạm thì tốt nhất nên giữ vững tỉnh táo, đừng tùy tiện lên tiếng, bởi vì lời nói lúc nổi nóng sẽ rất khó nghe, thậm chí có thể khiến người khác ám ảnh cả đời mà không thể quên được. Đối với cha mẹ, thì lời nói trong lúc tức giận của con cái sẽ khiến họ rất đau lòng. Đối với con cái, trẻ nhỏ thì lời nói trong lúc bực tức của cha mẹ có thể khiến trẻ chán nản mà tìm đến con đường cùng.
3. Không nên nói những lời oán trách, phàn nàn
Con người khi không hài lòng, thường hay nói những lời phàn nàn, oán trách, oán hận cấp trên, oán trách bạn bè hay thậm chí oán hận cả người nhà. Nếu như bạn thường xuyên nói những lời phàn nàn, sau khi người khác nghe được họ có thể sẽ mượn lời của bạn mà bàn lộng thị phi, nói bạn oán trách người này người kia, đối phó người này người kia. Lúc ấy, chẳng phải bạn sẽ là người chịu “quả đắng” sao?
4. Không nên nói những lời tổn thương người khác
Có người lỗ mãng, không tôn trọng, không bao dung người khác, thường xuyên nói những lời tổn hại đến người khác, có lúc là “hại người lợi mình” nhưng cũng nhiều khi là “hại người hại mình”. Lời nói làm tổn hại người khác có thể chỉ là nhất thời nhưng nhân cách của mình đã bị người khác coi nhẹ, nên chỗ bị thương lại là vĩnh viễn.
5. Không nên nói những lời khoe khoang
Có những người rất yêu thích nói lời tuyên truyền về mình, quảng cáo bản thân mình, khoe khoang bản thân mình khiến người khác nghe xong đều không thấy đồng tình. Cho nên, việc tự mình khoe khoang về bản thân là không có lợi ích thực tế mà trái lại còn làm tổn thương mình. Nếu bạn muốn mình vĩ đại, hãy làm một số việc vĩ đại, việc vĩ đại sẽ được người khác đánh giá nhận định còn bản thân mình thì khiêm tốn vẫn là quan trọng hơn.
6. Không nên nói những lời dối trá
Trong “5 giới cấm” của Phật giáo thì “nói dối” là một trong số giới cấm đó. Lời nói dối chính là “thấy mà nói không thấy, không thấy mà nói thấy, đúng nói là sai, sai nói là đúng”, hay nói ngắn gọn rằng lời nói dối là lời nói không thật. Nói những lời nói dối không chỉ đem tai họa đến cho người khác mà còn đem cả tai họa đến cho bản thân mình, thường xuyên nói dối khiến người khác không còn tin tưởng mình thậm chí khi nhắc đến mình người ta đã thấy coi thường.
7. Không nên nói những lời thuộc về bí mật
Có rất nhiều điều cần giữ bí mật như bí mật giữa nhân viên công ty, bí mật trong gia đình, bí mật của công ty, bí mật của bạn bè, bí mật của quốc gia…Cho nên, chúng ta nên dưỡng thành thói quen không tiết lộ bí mật của công ty, của bạn bè… đã chia sẻ với mình. Bởi vì hậu quả mà nó mang lại sẽ là rất lớn và bạn không thể lấy lại được. Sự tín nhiệm của mọi người đối với bạn cũng trở thành con số 0 ngay lập tức.
8. Không nên nói những lời riêng tư
Mỗi người đều có những điều riêng tư của bản thân mình, việc riêng tư của bản thân mình đương nhiên cũng sẽ không muốn người khác biết cho nên việc riêng tư của người khác họ cũng không muốn mình nói ra. Cho dù việc bạn nói ra việc riêng tư của người khác mà không bị họ phản kháng lại thì cũng đã thể hiện ra bạn là người không có hậu phúc. Mỗi người cần một căn phòng, một căn hộ không phải chỉ là để che mưa, che nắng, vì an toàn mà điều quan trọng nữa là vì sự riêng tư của bản thân. Bạn mặc quần áo là để giữ ấm nhưng điều quan trọng là để che giấu đi cơ thể mình. Vì vậy, để tôn trọng lẫn nhau thì việc trước hết là cần phải tôn trọng việc riêng tư của nhau.
9. Không nên nói những lời chán nản, làm mất ý chí
Có những người rất hay nói những lời chán nản, lời làm nhụt ý chí, kỳ thực cuộc sống nên nhận được sự cổ vũ khích lệ của người khác, cho dù không có người động viên mình thì cũng phải tự động viên mình. Tự bản thân mình không cổ vũ, khích lệ chí hướng của mình, ngược lại còn thường xuyên nói những lời chán nản thì tự nhiên sẽ khiến mình đắm chìm trong tuyệt vọng. Khi con người đắm chìm trong tuyệt vọng, nhìn đâu đâu cũng không thấy có hy vọng có tương lai thì sẽ không còn quý trọng bản thân mình và họ dễ dàng bị rơi vào sa đọa mà hủy hoại cuộc sống của mình.
Kiểm soát
Cổ nhân thường nói: “Bệnh từ cái miệng mà vô, họa cũng từ cái miệng mà ra”, bởi vậy một người có trí tuệ chính là phải biết kiểm soát khẩu nghiệp của mình, đó cũng là một đức tính tốt đẹp cần tu dưỡng.
Kiểm soát khẩu nghiệp như thế nào ?
Một ngày nọ, tôi đi qua một cửa hàng mua sắm, người không đông lắm, có một nhóm người tập trung ở quầy tính tiền. Tôi tiến về phía trước, nhìn thấy một cô gái trẻ ăn mặc chỉnh tề đứng đầu tiên, cô gái quét thẻ nhiều lần, thế nhưng chiếc máy dường như lần nào cũng “cự tuyệt” cô gái.
“Có vẻ như đó là một thẻ phúc lợi”, người đàn ông phía sau tôi lẩm bẩm: “Trẻ, khỏe mạnh như thế, mà lại dựa vào phúc lợi để sống, tại sao không giống như người trẻ khác tìm việc làm đi?”
Cô gái trẻ quay đầu lại theo tiếng nói, ánh mắt cô như muốn tìm xem đó là ai. “Đúng, chính là tôi nói đó”, người đàn ông phía sau tôi chỉ tay vào chính mình.
Cô gái trẻ đỏ bừng mặt, nước mắt cứ thể chảy xuống, cô ném cái thẻ đi, rồi chạy nhanh ra khỏi cửa hàng, và rất nhanh chóng biến mất trong cái nhìn soi mói của mọi người.
Vài phút sau, một thanh niên bước vào cửa hàng, cậu đi vào cửa hàng hỏi cô thu ngân rằng có biết cô gái kia đâu không, thu ngân cửa hàng nói rằng cô ấy đã quăng thẻ rồi chạy đi rồi.
“Tôi là bạn của cô ấy, đã xảy ra chuyện gì vậy ạ?”, cậu thanh niên lo lắng hỏi.
Người đàn ông phía sau tôi nói: “Tôi không may nói ra những lời ngủ xuẩn, mỉa mai cô ấy dùng thẻ phúc lợi, đáng lẽ tôi không nên nói ra, thật xin lỗi!”
“Ôi, hỏng bét rồi. Hoàn cảnh cô ấy rất đáng thương, anh trai cô đã bị giết chết ở Afghanistan hai năm trước, để lại đằng sau ba đứa em. Cô ấy chỉ 21 tuổi mà phải lo cuộc sống cho 3 đứa em. Thật không ngờ, hôm nay lại xảy ra việc thế này”, người thanh niên lo lắng không yên.
“Đây là những món hàng cô bé kia mua sao?”, người đàn ông phía sau tôi hỏi thu ngân.
“Đúng ạ, nhưng tiếc là thẻ của cô ấy không sử dụng được”, thu ngân nói.
Trong cửa hàng bỗng nhiên trở nên im lặng.
“Cậu chắc chắn biết cô gái đó ở đâu chứ?”, người đàn ông hỏi cậu thanh niên trẻ, rồi ông chen lên phía trước, lấy ra thẻ tín dụng của mình đưa cho thu ngân: “Lấy thẻ của tôi tính tiền đi”.
Thu ngân nhận lấy thẻ, và bắt đầu tính tiền những mặt hàng cô gái đã mua.
“Đợi một chút”, người đàn ông quay người lấy một hộp sữa bò bỏ vào trong túi đồ của cô gái.
“Chúng ta nên giúp đỡ ba đứa bé kia nhiều hơn một chút chứ”, một người phụ nữ đi tới, đem một con gà bỏ vào túi của cô gái, sau đó mọi người lặng lẽ lấy đồ của mình bỏ vào túi đồ của cô gái.
“Chú, cảm ơn chú! Chú là một người tốt”, chàng thanh niên nói.
Dù cho chính mắt bạn nhìn thấy, nhưng có lẽ chân tướng sự việc có thể không phải là như vậy. Như lời một triết gia người Hy Lạp từng nói: “Mỹ đức lớn nhất mà nhân loại cần phải học chính là khống chế được cái miệng của chính mình”.
Để kiểm soát khẩu nghiệp, cố gắng đừng nói những lời này:
- 1. Không nên đánh giá người khác tốt xấu thế nào, bởi vì tốt xấu của họ không ảnh hưởng tới miếng cơm manh áo của bạn.
- 2. Không nên đánh giá đức hạnh của người khác, bởi vì có thể có những khía cạnh họ còn cao quý hơn bạn.
- 3. Không nên đánh giá gia đình của người khác, bởi vì những người đó và bạn không có quan hệ.
- 4. Không nên đánh giá học vấn của người khác, bởi vì trên đời này kiến thức là mênh mông.
- 5. Không nên đánh giá bất kỳ người nào, cho dù người đó là người bạn xem thường nhất.
- 6. Không nên lãng phí tiền bạc, bởi vì ngày mai bạn có thể thất nghiệp.
- 7. Không nên vênh váo, tự đắc, bởi vì có thể ngày mai bạn thất thế.
- 8. Không nên nói quá phô trương, phải biết rằng bạn cũng chỉ là một người nhỏ bé.
- 9. Không nên dựa vào người khác, bởi vì cuộc sống nhiều gánh nặng, ai cũng muốn sống nhẹ nhõm.
- 10. Không nên làm tổn thương người khác, nhân quả sớm muộn đều sẽ đến.
- 11. Không nên quá chú tâm giải thích đúng sai, hãy làm bậc trí giả. Trên đời chúng ta thường nghĩ cách giải thích cái gì đó. Nhưng mà, một khi giải thích, ta lại phát hiện rằng, bất kể ai giải thích đều là người yếu ớt, thậm chí sẽ càng bôi nhọ mình hơn.Núi dẫu không nói rõ độ cao của mình, thì độ cao của nó cũng không hề bị ảnh hưởng; biển không nói rõ độ sâu của mình, thì việc dung nạp trăm sông đổ dồn về nó cũng không có gì là trở ngại; mặt đất dẫu không nói rõ độ dày của mình, thì cũng không có ai có thể thay thế nó làm chỗ dựa cho vạn vật được…Đừng đánh giá thấp bất kể ai, bạn không có nhiều khán giả, đừng mệt mỏi như vậy.
- 12. Không nên tự nhiên nổi giận, vì không phải ai cũng là “con nợ” bạn. Có thể hiện tại bạn đang rất thống khổ, nhưng khi vượt qua khoảng thời gian ấy, nhìn lại bạn sẽ phát hiện kỳ thực điều đó cũng chẳng là gì. Chúng ta thường phàn nàn cuộc sống bất công với mình, nhưng thực ra cuộc sống căn bản không biết được chúng ta là ai.
- 13. Không nên nói rằng ai tu luyện tốt hay không tốt. Tu hành là việc cá nhân, người khác chính là một cái gương phản chiếu chính cái thiếu sót trong tu luyện của bản thân mình.